Szczwół plamisty to roślina dwuletnia, bardzo jadowita, rosnąca w miejscach pustynnych, na rumowiskach, przy płotach i drogach, rzadziej na gruncie uprawnym jako chwast. Zamieszkuje większą część Europy oraz Azji, zawieziona też do północnej i południowej Ameryki. Z korzenia wrzecionowatego wznosi się łodyga wysoka do dwóch metrów, licznie rozgałęziona, naga, bruzdowana, barwy niebieskawo-zielonej w czerwono-brunatne plamy. Gałęzie widłowato ułożone po 2 – 5, nagie, potrój niepierzaste, pojedyncze listki jajowate, śpiczaste o brzegu wcinanym, dolne ogonki walcowate, wydrążone.

Liście szczwołu podobne są do liści pietruszki i cebuli ogrodowej. Całe ulistnienie szczwołu jest ciemno-zielone i ma nieprzyjemny zapach, zawiera trujący alkaloid koniinę. Kwiaty szczwołu zbudowane są według ogólnego typu rodziny Baldaszkowatych, do której należą. Zebrane w baldach z okrywami 3-5 listkowymi, złożony z baldaszków z okrywami 3-4 listkowymi, jednostronnymi, krótkimi. Kielich niepozorny, pięcioząbkowy, korona pięciopłatkowa, o płatkach białych, odwrotnie sercowatych. Ma pięć pręcików umieszczonych na przemian z płatkami, otaczających mięsisty krążek, w którym siedzi słupek o zawiązku dolnym, dwukomorowym i dwóch szyjkach. Owoc jest rozłupką, tj. rozpada się po dojrzeniu na dwie połówki połączone ze sobą tzw. kolumienką, owoc ten jest pokryty 5 wystającymi żebrami, falisto karbowanymi, a zagłębienia między żebrami są bruzdowane. W przecięciu poprzecznym nasienia bielmo w miejscu spojenia ma głęboką bruzdę. Szczwół plamisty jest wysoce jadowity. Znany w starożytności używany był przez Greków do zadawania kar śmiertelnych.