niedziela, 16 lutego, 2025

Baza roślin

Tatarak

Tatarak łatwo znaleźć można na torfiastych i bagnistych łąkach, nad stawami i u brzegu wód płynących wolno. Rozpowszechniony jest w całej Europie, pochodzi z Indii Zachodnich, skąd przed 300 laty został sprowadzony. Jest to roślina trwała, o kłączu walcowatym, leżącym poziomo w szlamie, zielonawym, pokrytym śladami odpadłych pędów. Pędy wzniesione do 1,5 metra o łodydze otoczonej liśćmi długimi mieczowatego kształtu, zachodzącymi na siebie pochwiasto, równolegle żyłkowanymi. Liczne kwiatki są gęsto skupione, zebrane w kolby podłużne wierzchołkowe, które na pędzie tak są skręcone, że wyglądają jakby bocznie wyrastały. Nie są one otoczone pochwicą jak u obrazkowca, lecz pochwę stanowi tutaj ostatni liść, który początkowo otacza kolbę, potem jednak wydłuża się prosto ku górze tak, że stanowi przedłużenie pędu. Kwiatki złożone z 6 listków okwiatu, zielonkawej barwy, z 6 pręcików i 1 słupka (cecha jednoliściennych), rozkwitają w czerwcu i lipcu. Owoc – jagoda, rzadko u nas dojrzewa, albo z powodu, że klimat jest dla tej rośliny nieodpowiedni (pochodzi bowiem ze Wschodu), albo też przypuszczalnie dlatego, że tatarak rozmnaża się łatwo przy pomocy kłącza, a więc owoce stają się mu niepotrzebne. Kłącze i pęd tataraku zawierają aromatyczny olejek, nadający mu charakterystyczny zapach.

Kłącze zawiera oprócz olejku gorzki glukozyd – akorynę, żywicę oraz skrobię i garbnik. Znane jest w aptekach pod nazwą korzenia tataraku, używane w lecznictwie na choroby żołądkowe, podagrę oraz jako proszek do zębów, gdyż działa wzmacniająco na dziąsła. Kłącze tataraku używane jest w postaci proszku lub tez przyrządza się z niego wyciąg lub olejek. Usmażone w cukrze jadane jest jako sucha konfitura – smak ma gorzkawy i piekący.