niedziela, 16 lutego, 2025

Artykuły naszych Czytelników

Jakie są prawa i obowiązki akcjonariuszy w Prostej Spółce Akcyjnej?

Prawa i obowiązki akcjonariuszy prostej spółki akcyjnej uregulowane są w przepisach kodeksu spółek handlowych od art. 30015 do art. 30028. Podstawowym prawem każdego akcjonariusza prostej spółki akcyjnej (pod warunkiem, że umowa spółki nie stanowi inaczej) jest prawo do udziału w zysku spółki oraz prawo do wypłaty kapitału akcyjnego. Kwota do wypłaty akcjonariuszowi musi wynikać bezpośrednio z rocznego sprawozdania finansowego spółki. Dodatkowo przepisy określają szczegółowe zasady określania wysokości kwoty przeznaczonej do podziału pomiędzy wszystkich akcjonariuszy.

Prawo do dywidendy oraz wyrównanie z zysku w kolejnych latach
Znowelizowane przepisy stanowią że jeśli akcjonariuszom w dniu podjęcia uchwały o wypłacie dywidendy za dany rok przysługiwały akcje, wówczas mają oni prawo do wypłaty dywidendy za dany rok obrotowy. Dzień wypłacenia dywidendy określany jest w uchwale walnego zgromadzenia a w przypadku braku jej podjęcia, datę taką określa zarząd spółki. Co ważne, w umowie spółki można zawrzeć prawo do wypłaty zaliczki na poczet dywidendy dla akcjonariuszy spółki a jeśli spółka odniesie straty lub mniejszy zysk niż przewidywany (czyli mniejszy niż wypłacone zaliczki) akcjonariusz jest zobowiązany do zwrotu odpowiednio wyliczonej kwoty.

Co ważne, nowe przepisy określają także możliwość wyrównania z zysku w okresie 5 lat obrotowych dywidendy z akcji uprzywilejowanych, jeśli nie została ona wypłacona lub wypłacona w mniejszej kwocie niż powinna w danym roku obrotowym.

Prawo głosu z akcji oraz prawo kontroli
Akcjonariusze prostej spółki akcyjnej otrzymują prawo głosu z akcji, gdzie jedna akcja stanowi jeden głos. Dodatkowo każdemu akcjonariuszowi przysługuje prawo kontroli, dzięki czemu albo akcjonariusz albo upoważniona przez niego osoba ma prawo przeglądać wszelkie dokumenty spółki oraz przeprowadzać czynności kontrolne m.in. polegające na oczekiwaniu wyjaśnień od zarządu spółki co do treści tych dokumentów. W przypadku odmowy przez zarząd wglądu do dokumentów, akcjonariusz ma prawo do złożenia stosownego wniosku do sądu rejestrowego. Szczegółowo opisane jest to na stronie: prosta-spolka.pl

Co ważne, spółka może emitować szczególną formę akcji – akcje uprzywilejowane a ich szczególny status może dotyczyć m.in. prawa do dywidendy czy prawa głosu. Dodatkowo, każdy z akcjonariuszy na podstawie umowy spółki może otrzymać uprawnienia indywidualne.