poniedziałek, 09 grudnia, 2024

Baza roślin

Zimowit jesienny

Zimowit to roślina kwitnąca późną jesienią przed rozwinięciem się liści. Pospolita w południowej i środkowej Europie, rzadziej spotyka się ją w północnych Niemczech i w Anglii.

Kwiat zimowita wychodzi z podziemnej łodygi, z bulwy mającej kształt cebuli. Składa się z okwiatu, którego rurka sięga aż do bulwy, u góry zakończona sześcioma płatkami.Wewnątrz jest sześć pręcików w dwóch rzędach, niżej i wyżej przyrośniętych. Słupek trójkomorowy umieszczony u nasady rurki ma trzy szyjki wystające jeszcze ponad pręciki. Zimowit kwitnie w jesieni, a słupek po zapyleniu zimuje, dopiero na wiosnę dojrzewa i wtedy wznoszą się ponad ziemią liście, otulające owoc – torebkę. Torebka ta pęka trzema klapami i wysypuje mnóstwo nasion brunatnych. Liście są jajowato-lancetowate, błyszcząco zielone, równolegle żyłkowane (jak u wszystkich jednoliściennych).

Zimowit jest niezwykle trującą rośliną: alkaloid kolchicyna zawiera się w jego nasionach, w bulwie, w liściach i w torebce. Bydło i konie omijają tę roślinę niezwykle sprawnie, nawet w sianie potrafią ją odróżnić. Lecz gdy siano jest posiekane na sieczkę, wtedy zwierzęta nie mogą drobnych kawałów odrzucić i zjadają je, co powoduje wiele przypadków otrucia. Kolchicyna wywołuje gwałtowne boleści i śmierć.

Nazwa Colchicum pochodzi od Kolchis, miejscowości nad morzem Czarnym; autumnale – od autumnus (jesień). W starożytności nazywano zimowit „filius ante patrem” (syn przed ojcem), dlatego że na wiosnę wydaje nasiona, a w jesieni kwiaty – tak jakby owoc powstał przed kwiatem.

W naturalnym systemie Zimowit należy do klasy jednoliściennych i stanowi osobną rodzinę Zimowitowatych (Colchicaceae), do której należą jeszcze: Kosatka błotna (Tofieldia), roślina górska o liściach lancetowatych przyziemnych, z których wznosi się łodyga, zakończona gronem żółtych kwiatków. Ciemierzyca biała (Veratrum album), także górska roślina o liściach dużych, siedzących, jajowatych i kwiatach białawych, zebranych w duże wierzchołkowe wiechy.

3 thoughts on “Zimowit jesienny

Comments are closed.